Axum
uważane jest za dotychczas nieodkryty raj dla archeologów. W zasadzie wykopanie
jakiejkolwiek dziury wiąże się z odkryciem czegoś nowego. Tutaj powstało
pierwsze państwo na terenie dzisiejszej Etiopii. Z tego okresu zachowały się
wysokie kamienne stelle (wznoszone na pamiątkę króla), obeliski (wznoszone na
pamiątkę ówczesnych możnych ), monumenty (na pamiątkę pozostałych).
Najciekawsza historia wiąże się z najwyższą stellą wywiezioną do Rzymu w czasie
włoskiej okupacji Etiopii. W 2005 roku na posiedzeniu FAO ówczesny premier
Etiopii poprosił wszystkich zebranych o wyjrzenie przez okno i 2 minuty
przypominając wszystkim zebranym skąd pochodzi kamienna stella stojąca przed
gmachem FAO. Zwrócił się również o
pomoc w powrocie stelli na swoje
właściwe miejsce tj. do Axum. Przygotowania do jej powrotu trwały 5 lat.
Włosi wywieźli stellę drogą morską. Obecnie Etiopia (po odłączeniu się Erytrei)
utraciła dostęp do morza , dlatego powrót drogą morską był niemożliwy. Transport samochodowy nie wchodził w grę ze względu na etiopskie drogi , o których
pisaliśmy wyżej. Pozostał transport
lotniczy przy wykorzystaniu ukraińskiego
samolotu transportowego. Jednak , aby mógł on wylądować musiano znacznie wydłużyć pas startowy lotniska w Axum. Ważącą blisko 600 ton stellę
pocięto na 3 części, i przewieziono samolotem (3 loty) i ponownie zmontowano na jej pierwotnym
miejscu.Etiopia
utrzymuje, że to właśnie w Axum , w jednym z kościołów, przechowywana jest Arka
Przymierza. Oglądać ją może jednak wyłącznie jedna osoba – mnich, który sam
wskazuje swojego następcę. Jak głosi legenda Arkę Przymierza przywiózł z
Jerozolimy Menelik zrodzony ze związku królowej Saby z królem Salomonem. Od
tego związku wywodzą swoje korzenie również
czarnoskórzy etiopscy Żydzi, którzy pod koniec XX wieku zostali
oficjalnie uznani i przyjęci do Izraela.